Allah, "Eşyayı insan için, insanı kendim için yarattım. Kendim için yarattığım, kendisi için yaratılana kendini adamasın." der. (Muhyiddin Arabi, Fütühat-ı Mekkiye, 11/266)
En büyük fesat, en büyük zulüm eşyayı olması gereken yere değil, olmaması gereken yere koymaktır.
Allah’ın eşyayı insan için, insanı da kendi için (halife) olarak yaratması kâinattaki mevcut düzenin en temel referansıdır.
Bütün kâinat insana itaatle vazifelendirilmişken, insandan da Allah’a ibadet beklenmektedir.
Tahiyyatta yaptığımız halife sıfatımızla bütün kâinatın şükür ve hamdlerini Rabbimize takdim etmektir.
Kendini tanıyan ve bilen insan biraz tefekkürler bu gerçeği vahye ihtiyaç duymadan da anlayabilir.
İzzet ve onurla donatılmış bütün âlemden süzülmüş insanın yönünü Yüce Yaratıcıya değil de hepsi fani ve yok olacak eşyaya dönmesi yeryüzünde çıkarılacak en büyük fesattır.
İnsanlığın ister bireysel isterse toplumsal olsun problemlerinin kaynağı bu çarpık bakış açısıdır.
Sadece aracı ve alet olan eşyanın sanki asılmış gibi telakki edilmesi insanın dünya/ahret saadetini zehirlemektir.
İnsan cevher, eşya arazdır.
Cevherler cevherin asıl kaynağına yönelip arazları vasıta kılabilirse cevherliğini muhafaza edebilirler.
Allah Teâlâ hadis-i kutsi de bizleri açıkça uyarıyor:
“Kim bana döner, dinime riayet ederse dünyayı ona hizmet ettiririm,
Kim benden yüz çevirip, dinimi arkasına atarsa onu dünyaya hizmet ettiririm.”
İnsan hayrında fesadında en birinci aktörü.
Allah insana insandan yansır.
Kendisine yüklenen bu değerin farkında yüzünü eşyaya değil de Rabbine dönmüş olan insan yaratılmışların en şereflisi olurken;
Bu değerden gafil yüzünü Rabbine değil de eşyaya dönmüş insan ise hayvanlardan daha aşağı bir çukura düşer.
En büyük israf insanın kendini ihmal etmesidir.
Allah’ın halifesi olarak Allah’ın baktığı yerden bakalım eşyaya.
Arazları geçip bir cevher olarak sadece ve sadece cevherlerin cevherine yönelelim.
Aksi takdirde sebep olduğumuz fesatlar yerİ ve göğü titretiyor.
What is the Biggest Mischief?
Allah, “I created things for man and man for myself. The one I created for myself should not devote himself to what was created for him." says. (Muhyiddin Arabi, Fütühat-ı Mekkiye, 11/266)
The greatest mischief, the greatest cruelty, is to put things where they should not be, rather than where they should be.
The fact that Allah created things for humans and humans as caliphs for Himself is the most basic reference of the current order in the universe.
While the entire universe is tasked with obedience to humans, humans are also expected to worship Allah.
What we do in tahiyyat is to present the thanks and praise of the entire universe to our Lord in our capacity as caliph.
A person who knows and knows himself can understand this truth without the need for revelation through a little reflection.
The greatest mischief to be committed on earth is for a human being, who is endowed with dignity and honor and filtered through the entire universe, to turn his/her direction not to the Almighty Creator but to things that are all temporary and perishable.
This distorted perspective is the source of humanity's problems, whether individual or social.
Considering objects that are merely tools and instruments as if they were hung is poisoning the happiness of a person in this world/afterlife.
Man is substance, things are accidents.
If ores can direct themselves to the original source of the ore and mediate the symptoms, they can preserve their minerality.
Allah Almighty warns us clearly in the holy hadith:
“Whoever turns to me and follows my religion, I will make the world serve him.
"Whoever turns away from me and throws my religion behind him, I will make him serve the world."
Man is the primary actor in good and evil.
God is reflected from man to man.
A person who is aware of the value placed on him and turns his face to his Lord, not to things, is the most honorable of creation;
A person who is unaware of this value and turns his face to things rather than to his Lord falls into a pit lower than animals.
The biggest waste is when a person neglects himself.
As the caliph of Allah, let us look at things from the perspective of Allah.
Let's pass over the accidents and focus solely on the ore of ores as a substance.
Otherwise, the mischief we cause will shake the earth and the sky.