Sevgili Arkadaşlarım Kıymetli Kardeşlerim Canlar
Sosyal, ekonomik, dini, ahlaki ve siyasi etkisi bulunan ahi teşkilatının toplumdan etkilenip aynı zamanda toplumu da etkilediği bilinen bir gerçektir. Günümüzde ahilik görevini esnaf ve sanatkârlar odası başkanlığı yürütmektedir. Ahilik haftasını Çok farklı yönden ele alınması gerekmektedir. Fikirlerini çok önemsediğim Üstadım Erol Sunat Ağabeyim yazısında ahiliği ve Konya’yı çok güzel açıklamış yazısı şöyle ;
‘’Payitaht Konya, ödül veren değil, ödül alan olmaya dünden razı! Seviniyor, niye seviniyor ona da bir anlam veremedik! Çırak çıktığından haberi olmadığından olabilir mi? Vefalı Kırşehir, sahiplendiği, sahip çıktığı, sonuna kadar ardında durduğu Ahi Evran’a öylesine sahip çıkıyor ki, bu vefakarlık her türlü övgüye değer! Ödül veren şehir, Kırşehir! Bize gelince, bizde Ahi Evran’ın adını yaşatan ne var? Nereye koyduk Ahi Evran’ın adını? Nerede yaşatıyoruz? Kırşehir sahiplendi, yükü bizim üstümüzden gitti diye sevinçten bir çiftetelli oynamadığımız kalmış vaziyette! Ahilik haftasında gider varırız Kırşehir’e, bize ne ödül münasip görülmüş onu alır geliriz havasındayız!
Konya buna layık değil!
Konya bunu hak etmiyor!
Ahiliğin özü bu şehirde!
Üzeri küllerle kaplı közü bu şehirde!
Ne yapılacak?
O külü, o kül tabakasını o közlerin, o korların üzerinden kaldıracağız!
Kaldıracağız kaldırmasına da, ne böyle bir niyetimiz var, ne de bu yolda bir gayretimiz!’’
Ahilik teşkilatı yanı ( KONESOP)Konya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğinin siyasi duruşu ve etkisi de oldukça önemlidir. Bu yüzden, hükümetlerin oluşumunda ve geçirdikleri değişim-dönüşüm süreçlerinde ahilik teşkilatının kendini nasıl konumlandırdığını anlamak gerekmektedir Bu yazımda , ahi teşkilatının ne olduğunu anlamanın yanı sıra teşkilatın Anadolu’daki ekonomik, toplumsal ve bireysel etkileri nelerdir onu araştırdım. Ayrıca Anadolu’da etkin pek çok alanda var olan Ahi teşkilatını siyasi arenaya çevrenler tartışılacaktır. Bununla beraber şu sorular Ahilik haftasını Kutlayan( KONESOP)Konya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanına sormak lazım Ahi teşkilatı siyasileşen bir oluşum mudur? Ahilikte dükkânlar sanki küçük bir okul gibimidir?.
Yine Erol Sunat üstadımın Kulaklarını Çınlatalım ; Ahi Evran’da gelmiş, Ahilik ocağını ilk önce Konya’da yakmış. Çünkü Konya, Selçuklunun Payitahtı Çünkü Konya’dan daha büyük, daha gelişmiş, daha tanınan bir başka şehir yok Anadolu coğrafyasında. O dönemin dünyasında iki göz alıcı şehir var, birincisi Bağdat, ikincisi Konya!
Konya’ya en yakın görünen şehir Kayseri, Kayseri’de o dönemde Konya’nın gölgesinde kalmış durumda. Sivas gibi, Erzincan gibi, Malatya gibi, hatta Ahlat gibi şehirler, Konya’nın çok gerisindeler. Sadece bulundukları yörelerin en büyük, en gelişmiş şehirleri hükmündeler.
Bu saydıklarımız içinde Kırşehir yok! Olması da mümkün gözükmüyor! Çünkü, o dönemin Kırşehir’i çok daha küçük ölçekte bir şehir.
Konya, hanlarıyla, kervansaraylarıyla, köşkleri ve konaklarıyla ticaretin merkezi, sanatın ve mesleklerin merkezi, alimlerin, seyyahların sürekli uğradığı, ziyaret ettiği, kaldığı, misafir edildiği, Selçuklu sarayının ve Selçuklu Sultanlarının gönül kapılarını bu insanlara ardına kadar açtığı bir hoşgörü şehri! Anadolu’da Ahiliğin merkezi tartışmasız Konya. Lakin bu hakikat, günümüz Konya’sında kabul görmedi! Görmeye de hiç niyeti yok! Erol Sunat Abimin sözünün üzerine söz söylemek hadsizlik olur. Onun İçin sadece Ahi Evrenin Öğütleri ile bitirmek istiyorum.
Ahi Evrenin önüne otururlar, şimdiye kadar mesuliyet almadıklarını, bundan sonra ise daha dikkatli hareket etmelerini, sanatın inceliklerini ve esnaflığın ne demek olduğunu anlattıktan sonra nasihat eder ve devamında “Oğlum sanatınızda hile yapma. Dürüst ol, müşteriye iyi davran. Büyüklerinize saygılı, küçüklerinize merhametli olun, hakka hukuka riayet edin. Kapınız herkese açık olun, kimseyi boş çevirmeyin.” dedikten sonra devamla şu söyleyeceğim altı şeyi çok iyi dinleyin:
Yavrum şu üç şeye açık bulun.
1-Elini açık tut ki senden de diğer insanlar ve mahlûkat istifade etsin.
2-Kapını açık tut misafirin hiç eksik olmasın, misafir bereketi ile gelir.
3-Sofranı açık tut gelen geçen sofrandan yesin, eksilecek diye korkma artar eksilmez.
Yavrum şu üç şeye de kapalı bulun.
1-Dilini kapalı tut, yalan söyleme, gıybet etme.
2-Gözünü bağlı tut, sana ait olmayana harama bakma.
3-Belini bağlı tut, doğru sabırlı ve tahammüllü ol.
Sevgili Dostlarım
Günümüzde sadece siyasi gösteriş konumuna düşen Ahilik teşkilatını kuran Ahi Evran Nâsırüddin Mahmud, sadece ahlak ve insanlıkla sanatın uyumlu bir birleşimi olan Ahiliği örgütlemekle kalmamış, Ahi teşkilatını sanatla uğraşanlar arasında bir teşkilat olmaktan çıkararak onu, o denli saygın bir yere getirmiştir ki, zamanın hükümdarları bile bu kuruma üye olmayı onur saymışlardır.
Ahi Evran Nutku;
“Malum ola ki, ey üstatlar ve kalfalar;”
“Ahi sözü, pir sözü ve her kim, ahinin nutkuna itimat etmezse ve serkeşlik ederse karında ve kisbinde (kazanç) yemin (iyilik) ve meymenet bulunmaz. Dünyada ömrünü zay etmiş olur.”
“Ahirette davacı benim. Bil ve agâh (uyanık) ol.”
“Her kim benim ahi babama itaat ve inkiyat (boyun eğme) ederse, hüsn-i himmetim ol kimseye olmuştur.”
“Gaflet etmeyiniz. Şeriattan (kanun), tarikattan, hakikattan ayrılmayınız. Yoluma, tarikatıma inkiyat eyleyiniz.”
“Büyüklere itaat ve inkiyat küçüklere merhamete riayet edesiniz.”
Keşke günümüzde de böyle olsaydı
SAYGILARIMLA VESSELAM